با توجه به تعلیمات دین مقدس اسلام درباره کسب روزی حلال و اثرات منفی لقمه حرام بر اعمال و تربیت و زندگی انسان، باید توجه زیادی به کسب درآمد حلال داشت، که در این رابطه به ذکر روایتی اکتفا می کنم. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «مَنْ أَکَلَ لُقْمَةَ حَرَامٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلَاةٌ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً» نماز کسی که لقمه‌اش حرام است تا چهل روز، نمازش مقبول واقع نمی شود «وَ لَمْ تُسْتَجَبْ لَهُ دَعْوَةٌ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً» و تا چهل روز دعای او مستجاب نمی گردد «وَ کُلُّ لَحْمٍ یُنْبِتُهُ الْحَرَامُ فَالنَّارُ أَوْلَى بِهِ» و هر مقدار از بدن که پرورش یافته لقمه حرام باشد سزاوار آتش و سوختن است.[1]با توجه به این مقدمه یکی از موارد روزی حرام و شبهه ناک، دریافت کردن دست مزد در مقابل عمل حرام است. در شغل آرایشگری و پیرایش گری هم اگر آرایش گر فعل حرامی را برای مشتری انجام دهد، دریافت دست مزد هم در قبال آن کار حرام می شود.
س: اگر من بر روی مشتریان خود آرایش انجام دهم، و آنها خودشان را در مقابل نامحرم نمایان کند، پولی که از این راه بدست می آورم حرام است یا حلال؟
حضرت آیت الله خامنه ای
ج: حلال بودن دست مزد آرایشگر تابع نیت و علم او به عملی که انجام می دهد است، یعنی اگر با این نیت که مشتری را برای نمایان شدن در برابر نامحرم آرایش کند و یا بداند او این کار را انجام می دهد دست مزد دریافتی او حرام می شود وگرنه اشکال ندارد.[2]
حضرت آیت الله سیستانی
ج: دریافت دست مزد اشکال ندارد.[3]
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
ج: شما مسئولیتی ندارید و درآمدتان حلال است ولی سزاوار است با زبان خوب اگر احتمال تأثیر می دهید امر به معروف و نهی از منکر کنید.[4]
حضرت آیت الله وحید خراسانی
ج: دریافت اجرت با فرض سوال شما اشکال ندارد.[5]
حضرت آیت الله صافی گلپایگانی
ج: دریافت اجرت با فرض سوال شما اشکال ندارد.[6]
هجرت اکبر، هجرت خود از انسان به خداست. از دنیا خواهی به خدا خواهی است. اصحاب امام حسین(ع) همین هجرت را انجام دادند.
نکاتی از سخرانی حجت الاسلام سید حسین حائری زاده؛
*باید برای عزاداری امام حسین(ع) برنامه ریزی درست کرد. سینه زن امام حسین(ع) نمازش نباید قضا شود.
*قرآن می فرماید: سه مرحله برای کامیابی در زندگی وجود دارد. اول: ایمان دوم: هجرت سوم: جهاد
*مرحله اول کامیابی در زندگی ایمان است. انسان باید به خدا و روز قیامت ایمان داشته باشد.
*مرحله دوم کامیابی در زندگی هجرت است. هجرت اکبر و هجرت اصغر داریم.
*هجرت پیامبر، اسلام را پایه گذاری کرد و هجرت اباعبدالله به کربلا اسلام را ابدی کرد. این هجرت اصغر است.
*هجرت اکبر، هجرت خود از انسان به خداست. از دنیا خواهی به خدا خواهی است. اصحاب امام حسین(ع) همین هجرت را انجام دادند.
1- سزاوار است که حال دوستان آل محمد صل الله علیه و آله در دهه اول محرم تغییر نموده و در دل و سیماى خود، آثار اندوه و درد این مصیبتهاى بزرگ را آشکار نمایند.
2- خوب است که مقدارى از لذائذ زندگى را که از خوردن و نوشیدن و حتى خوابیدن و گفتن به دست مى آید، ترک نمایند و مانند کسى باشند که پدر یا فرزند خود را از دست داده است .
3- خوب است که روز تاسوعا و عاشورا، دیدار با برادران دینى را ترک کرده و آن روز را روز گریه و اندوه خود قرار دهند.
4- مستحب است که در دهه اول محرم ، هر روز امام حسین علیه السلام را با زیارت عاشورا زیارت نمایند.
5- سزاوار است که اگر مى توانند مراسم عزادارى آن حضرت را در منزل خود با نیتى خالص بر پا نمایند و اگر نمى توانند در مساجد یا منازل دوستانش به برپایى این مراسم کمک کنند.
6- شایسته است که هر روز مقدارى از اوقات خود را در مکانهاى عمومى به عزادارى بپردازد.
7- مستحب است که در آخر روز عاشورا، زیارت تسلیت را بخوانند.
8- یکى از اعمال مهم دهه اول ، دعاى اول ماه است و براى اینکه اول این ماه ، اول سال بوده و از طرف دیگر دعاهاى قبل از وقت نیز تاءثیر خاصى در برآورده شدن حاجات و رسیدن به امور مهم دارد؛ این دعا تاءثیر زیادى در سلامتى و دورى از آفات دینى و دنیایى آن سال و بهبودى حال و به دست آوردن نیکیها دارد.
9- بهتر است که در شب اول ، بعضى از نمازهایى را که در این شب وارد شده به مقدار حال و توانایى خود بخواند:
بر اساس روایاتی از معصومین توبه‌کننده واقعی کسی است که دوستان بد خود را تغییر دهد و با کسانی که او را در راه دین و اطاعت خدا کمک و تشویق کند دوستی کند، مجالس و محافل خود را تغییر دهد و در مجالس گناه حاضر نشود حتی اگر خودش در این مجالس حضور یابد و مرتکب گناه نکند.
تأثیر انکارناپذیر تغییر فضای گناه در پذیرش توبه
همچنان که اگر کسی سمی خورده باشد، اگر طالب صحت بدنش است لازم است بر او که فوری دست و پایی کند و آن سم را به قی و غیره از بدن خود خارج بسازد و اگر مسامحه کرد، او را دفعة هلاک خواهد کرد، سمومات معاصی نیز چنین است که اگر مسامحه از توبه شود، بسا میشود که فورا میمیرد و ختم به شر میشود. «نعوذ باللّه جمیع انبیا و اولیا» عمده ترسشان در دار دنیا، از سوء خاتمه بوده است.
با توبه میتوان ظلمتهای درونی را به روشنی تبدیل کرد و به سوی فطرت پاک حقیقتجوی خود بازگشت و درصدد جبران گذشته برآمد و به سفارشهایی که در باب توبه وارد شده است، عمل کرد. البته خواندن و یادآوردن داستان توبه کنندگان راستین که با عزم و ارادهای استوار از گرداب گناه بالا آمدهاند، میتواند الگوی خوبی برای توبهکاران باشد.
توبه کننده، در حقیقت مهاجر الی اللّه است؛ زیرا توانسته است به وسیله توبه از گناهان و ناپاکیها دوری گزیند. انسان اگر از گناه پشیمان شود، گام نخست را برای پاکی وجودش برداشته است و این توفیق را نباید نادیده گیرد. خوب است فرد گناهکار بداند که رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله می فرماید:
«التّائبُ مِنَ الذّنبِ کَمَن لاذَنبَ لَهُ؛بازگشت کننده از گناه، مانند کسی است که گناهی بر او نباشد»
چه بسا انسان تصمیم به توبه میگیرد و نفس اماره را شکست میدهد، ولی شیطان او را فریب میدهد و پیشنهاد امروز و فردا را به او میکند که شیطان از این راه بسیاری از انسانها را از توفیق توبه باز میدارد.هنگامی که باب قبول توبه باز شد، شیطان از تسلط به انسان ناامید گشت، ولی راه چاره را در این دید که انسانها را با آرزوی «توبه صحیح و کامل» فریب دهد و توبه آنان را تا هنگام مرگ به تأخیر اندازد.
امام‌علی(علیه السلام) در نهج‌البلاغه حکمت 409 شش شرط برای استغفار ذکر نموده است که دو شرط اول رکن توبه است، دو شرط دوم شرط قبول توبه و دو شرط آخر شرط کمال توبه هستند
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم درباره اهمیت توبه جوان میفرماید: «ما مِنْ شَیْءٍ أَحَبُّ اِلَی اللّهِ مِنْ شابٍّ تائِبٍ؛ هیچ چیز نزد خدا، محبوبتر از جوان توبه کننده نیست».
برای انسان چیزی لذت بخشتر از این نیست که خداوند او را دوست میدارد و انسان توبهکار نیز شامل این لطف الهی است: «اِنّ اللّه یُحبُّ التَوّابینَ وَ یُحِبُّ الْمُتَطَهِّرینَ؛ خداوند توبهکاران و پاکیزگان را دوست دارد». (بقره: 222)
جوانی بهترین سن توبه است و البته موقعیت هر سنی برای توبه، بهتر از سن بالاتر است و نباید توبه را لحظهای به تأخیر انداخت، نباید منتظر شب جمعه، شب قدر، صحرای عرفات، ماه محرم و یا... شد.
رساندن این پیام در قالب تفسیر مناجات پرشکوه «تائبین» در اوقات مناسب به ویژه هنگامی که آمادگی روحی برای توبه وجود دارد، میتواند از م?ثرترین برنامههای تربیتی باشد.
به یقین تاکید و توصیه اى که در روایات نسبت به برپا نمودن مجالس عزا و گریه بر مصائب سالار شهیدان حضرت امام حسین علیه السلام وارد شده است، نسبت به هیچ یک از امامان معصوم علیهم السلام حتى وجود مقدس پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله وارد نشده است. گویا در این مسئله سرى نهفته است که ائمه اطهار علیهم السلام این همه آن را مورد تاکید و سفارش قرار داده اند.
بیان روایات در وعده ثواب هاى عظیم این مجالس به گونه اى است که عده اى آن را اغراق آمیز دانسته و منکر آن شده اند و منشاء آن را غلات دانسته و گفته اند: ثواب باید با عمل تناسب داشته باشد، چگونه ممکن است عمل کوچکى مانند گریه بر امام حسین علیه السلام اینقدر پاداش عظیم داشته باشد؟!
عده اى هم در نقطه مقابل آن، جنبه افراط را پیمود و معتقد شده اند، همین که انسان بر امام حسین علیه السلام بگرید، هر چند به قدر بال مگسى باشد اهل نجات است، حتى اگر در باتلاق گناه و فساد فرو رفته باشد. در نگاه اینان همه دروغ گویى ها، خیانت ها، ظلم ها و حق کشى ها با قطره اشکى شسته مى شود!
مطمئنا هیچ از این دو دیدگاه که در دو طرف افراط و تفریط واقع شده اند، نمى تواند صحیح باشد. این گونه اظهار نظرها از کسانى عنوان مى شود که نتوانستند براى این روایات و وعده ثواب هاى فوق العاده سوگوارى، تحلیل صحیح و جامعى ارائه دهند و در واقع از درک فلسفه عزادارى عاجز ماندند.
نوشتار کوتاه بنا دارد تا به اختصار، تحلیلی صحیح و منطقى از فلسفه عزادارى ارائه دهد.
علاج بزرگترین بیماری جامعه بشر
اصلی ترین فلسفه قیام و شهادت سیدالشهداء علیه السلام مبارزه با جهل و از این طریق زمینه سازی برای حاکمیت ارزش های انسانی و اسلامی به رهبری اهل بیت علیهم السلام است .بر پایه آن چه بسیاری از منابع معتبر از امام صادق علیه السلام گزارش کرده اند، ایشان در این باره می فرماید:
«...و بَذَلَ مُهجَتَهُ فیکَ لِیَستَنقِذَ عِبادَکَ مِنَ الجَهالَةِ و حَیرَةِ الضَّلالَةِ ؛ (1) و خونش را به خاطر تو بذل کرد تا بندگانت را از جهالت و سرگردانی گمراهی بیرون آورد».
همه آن چه در تبیین فلسفه قیام و شهادت امام حسین علیه السلام ذکر شده، در فلسفه جهل زدایی خلاصه می شود . در حقیقت، «جهل» ریشه همه مصایب و مفاسد جامعه بشر است،(2) و جهل زدایی نه تنها فلسفه قیام سیدالشهدا علیه السلام بلکه فلسفه بعثت تمام انبیاء و اولیای الهی و نزول قرآن است: «کِتَـبٌ أَنزَلْنَـهُ إِلَیْکَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّـلُمَـتِ إِلَی النُّورِ» (3)
بر این اساس اصلی ترین کار انبیاء و اولیای الهی ریشه کن کردن بیماری جهل از جامعه است؛ زیرا تا این بیماری علاج نگردد نمی توان انتظار داشت که ارزش های دینی بر جامعه حاکم گردد .
امام حسین علیه السلام نیز برای تحقق این آرمان بلند، خون پاک خود را در راه خدا اهداء کرد و بدین سان اصلی ترین فلسفه زنده نگهداشتن مکتب شهادت به وسیله عزاداری آن حضرت نیز، جهل زدایی جامعه اسلامی است و تا درمان کامل این بیماری خطرناک اجتماعی و حاکمیت مطلق ارزش های اسلامی در جهان تداوم این مکتب ضروری است .
ادامه مطلب...
